Logo Universiteit Utrecht

Universitair Dierenziekenhuis

Kennisbank

Kreupelheid

Kreupelheid is een aandoening van het bewegingsstelsel, waarbij het paard een onregelmatige gang vertoont. Het dier heeft een probleem met bindweefsel, een bot, gewricht of een pees (vaak in de ondervoet) of met een hoef.

Oorzaken

Kreupelheid kan verschillende oorzaken hebben:

  • pijn, bijvoorbeeld door een ontsteking (in beenderen, beenvlies, slijmbeurzen, gewrichten, bloedvaten of huid), een niet goed passend zadel, overbelasting, verwonding of een ziekte (bijvoorbeeld hernia)
  • mechanische belemmering (bijvoorbeeld gewrichtsverstijving of samentrekken van een litteken)
  • aangeboren afwijkingen aan het been of de hoef (standafwijkingen)
  • aandoeningen waarbij de zenuwen betrokken zijn (zenuwaandoeningen, verlammingen, overprikkeling zenuwen)
  • (in zeldzame gevallen) een trombose in de slagader van het achterbeen
  • kreupelheid door aandoeningen buiten het gebied van de ledematen (zaadstrengontsteking en melkklierontsteking)

Diagnose

Het onderzoek begint met een zorgvuldig gesprek met de eigenaar. Vervolgens observeren we het paard, we bevoelen de benen en we onderzoeken de beweeglijkheid van gewrichten, spieren en pezen, onder andere door middel van buigproeven. Daarna volgt een gedetailleerd onderzoek op de monsterbaan, waarbij we het dier laten lopen over zowel een harde als zachte bodem, aan de hand en/of onder het zadel en/of aan de longe. Door plaatselijk een verdoving toe te dienen en door goed te voelen proberen we de gevoelige plek te lokaliseren.

Als de plaats van de kreupelheid bekend is wordt het dier verder onderzocht op de afdeling Diagnostische Beeldvorming, waar röntgenfoto’s, echobeelden, CT- of MRI- scans gemaakt kunnen worden. Als de radioloog deze beelden heeft beoordeeld worden de eventueel gevonden afwijkingen met de eigenaar besproken. Daarna stellen we een adequaat behandelplan voor en geven we een gebalanceerde prognose voor de verdere toekomst van het desbetreffende paard.

Behandeling

Afhankelijk van de situatie is kreupelheid goed te behandelen en kan gekozen worden voor:

Chirurgie, voorbeelden zijn:

  • pees- en peesschedeoperaties
  • verwijderen van diep doorgedrongen scherpe voorwerpen bij nageltred
  • arthroscopie: een kijkoperatie in het gewricht om eventuele botfragmenten of aangetast kraakbeen te verwijderen

Medicatie: ontstekingsreacties kunnen pijn veroorzaken. Om die te bestrijden kunnen ontstekingsremmers worden voorgeschreven en/of lokaal of algemeen toegediend.

Regeneratieve (herstelbevorderende) therapie, voorbeelden zijn:

  • inspuiten van bewerkte bloedplaatjes in pezen of gewrichten
  • shockwave therapie: geluidsgolven zorgen voor een energie-overdracht aan beschadigd weefsel, en daarmee voor een sneller herstel

Bewegings- of trainingsadvies en revalidatie, voorbeelden zijn:

  • fysiotherapie
  • aquatherapie (bewegingstherapie met behulp van water)

Aangepast beslag:
De UKP beschikt over een eigen smederij. De dierenarts overlegt met de smid welk aangepast hoefbeslag aangebracht moet worden.
Meestal maken de smeden een standaard hoefijzer eerst goed passend voor de betreffende hoef. Daarna wordt het ijzer aangepast voor de betreffende aandoening. Verschillende aanpassing(en) zijn mogelijk, zoals het inlassen van balkjes, het tussenvoegen van (wig)zolen of het wegnemen van een gedeelte van het ijzer en vaak ook combinaties van deze. Vaak worden de voeten ‘opgevuld’ voor een betere ondersteuning. De smederij beschikt over een ruim scala aan opvulmiddelen.
Onze smeden zijn ook betrokken bij het uitdenken en uitwerken van nieuwe ontwikkelingen op het gebied van hoefbeslag. Dat heeft onder andere geleid tot het in productie nemen van het Equilibrium-ijzer. Dit is het eerste hoefijzer waarvan op wetenschappelijke basis is aangetoond dat het vroegtijdige blessures kan voorkomen. Dankzij dit ijzer kunnen ook veel gevallen van kreupelheid verholpen worden.

Een combinatie van deze behandelmogelijkheden

Voor de behandeling van kreupelheid bij uw paard kunt u terecht bij de afdeling Heelkunde – Orthopedie. In bepaalde gevallen wordt kreupelheid ook aan huis behandeld door de Ambulante Kliniek voor Paarden.